Nobel dla Ori(Anki)*

Łżyj, lecz znajże miarę!

Aleksander Gribojedow

„Mądremu biada”

Kim z wykształcenia jest gminna Oriana Fallaci? Gdzie i jak rozwijała swój kunszt dziennikarki – odważne reportaże w przedszkolnej gazetce ściennej, czy w domu na słomiance nad łóżeczkiem? Nie wiemy. Z lekkością łykała, czy z mozołem wkuwała trzecią zwrotkę nowej piosenki o „My jesteśmy krasnoludkach”? Czy była grzeczną i miłą dziewczynką z warkoczykami, czy może pyskatą smarkulą w pretensjach? Nie wiemy nawet, czy (typowy dla maluchów) okres nieodróżniania faktów od fikcji i skłonność do konfabulacji przeszedł bez większych problemów. Zagadką pozostanie, czy charakteropatyczna skłonność do kłamstw, zmyślania i manipulacji, a w rezultacie do autodestrukcyjnego niszczenia wszelkich, nawiązywanych z takim trudem więzi emocjonalnych, wynika z przejawianych w dzieciństwie postaw antysocjalnych, czy może to… jakaś grubsza sprawa? Być może kanapa u psychoanalityka to za mało i w tym przypadku trzeba chemii?

 Nic nie wiadomo o dzieciństwie Ori(Anki), lecz wypada jej życzyć, żeby wspominała je „po mickiewiczowsku”, jako  – „sielskie, anielskie”.

Dopiero młodość musiała okazać się „górna i durna” skoro wiosną wyznała: „Usiłowałam skończyć najpierw Batorego, potem Traugutta, potem liceum w Piszu i w Szczytnie.” Mądrość ludowa mówiąca przysłowiem, że „do trzech razy sztuka”, w tym wypadku zawiodła. U osób wybitnych i niepoślednich prosta mądrość ludowa zawodzi notorycznie, a sztuka usiłowania ukończenia liceum może potrzebować czasami aż czterech kolejnych odsłon. Dopiero Szczytno nie odprawiło (nie odprawiło?) przyszłej Naczelnej z kwitkiem, tylko dało kwitek potwierdzający przejście trudnego egzaminu dojrzałości.

Nie lękajcie się! – taki na przykład Reymont (ten od „Chłopów”) zaliczył aż kilkanaście profesji (w tym krawiec, aktor i pomocnik ciecia), nim został literatem, a w końcu i noblistą. A pisarz Sienkiewicz (ten od Stasia i Nel) przez pewien czas sam był redaktorem naczelnym, nim sięgnął po główną nagrodę wynalazcy dynamitu. Nim jednak My/Anka/Naczelna da nam swoim Noblem pociechę, zapytajmy raz jeszcze  retorycznie: czy nasza bohaterka skończyła szkołę średnią? Z pewnością, bo dalsze szczebelki kariery wymagały od niej tego kwitka. 

Nie wiadomo, co było przyczyną aż tylu prób sięgnięcia po maturę. Może miała pod górkę? Może uwzięła się na przyszłą Ori(Ankę) jakaś stara małpa z dziennikiem? Możliwe też, że system kształcenia realnego socjalizmu nie poznawał się na szczególnym geniuszu dziecka i z koziej ławki wylewał je razem z kąpielą. Zamiast w trzech łykach pokonać Batorego, ślęczała jeszcze w ławkach Traugutta, Pisza i (słynnego kiedyś z browaru) Szczytna. W czasach, gdy w liceach nikomu jeszcze nie śniło się o dysgrafii, ADHD i chorobie szalonych krów, wielu świetnie się zapowiadających, lecz niepokornych i niepasujących do ram szkoły literatów, skazanych było na jedyną możliwą wówczas drogę samorealizacji – zjazd pod budkę z piwem.

Coś głębszego musi jednak być w tej niechęci do szkoły, skoro do dziś Naczelna nie może jej wybaczyć – wspomniany Ronkiewicz i podstawówka w Ukcie, przed którą nasza pociecha tak bardzo chce obronić własną pociechę, wysyłając ją do Mikołajek lub… Batorego. Jakiś uraz musiał pozostać i dziś słowo „szkoła” działa na My/Naczelną niczym tłusty giez na chudą krowę.

Za to Batory przeszedł do infantylnej legendy (ech, ta konfabulacja) i w pamięci Ori(Anki) rozrósł sie do archipelagu Wysp Szczęśliwych. Liceum im. Batorego taką ma renomę dla jej absolwentów (i zupełnie epizodycznych uczennic), że potrafią się skrzyknąć we wszystkich zakątkach świata. My/Naczelna wylądowała onegdaj z przyjaciółką na egzotycznej wyspie (My nie precyzuje, która z kozich wysp – Poliegos, Fuerteventura, czy Capri, była zwiedzana), gdzie zwiedzały knajpę. Jak to się czasem w knajpach zdarza (upał, muchy i ciepła lemoniada) kumpela nie wytrzymała tempa i zasłabła. A może to ta sałatka? Naczelna krzyczała, krzyczała i nic  - w knajpie pełnej bezdusznych bydlaków, nikt nie zareagował. Wtedy Ori(Anka) zrobiła coś wprost genialnego – ryknęła na cały głos „Batory!”. Część gamoni rzuciła się do okien, podziwiać nasz transatlantyk, a jeden pan to nawet reanimował. Nie wiadomo, jak (dwa palce do gardła, czy wiadrem wody?), ale pewnie swojsko, bo on też był po Batorym. W bonusie dostały od starszego o 30 lat szkolnego kolegi jeszcze parę tygodni chaty. Bo „batorzaki” trzymają się razem.

Nauka z tego płynie taka:

– jeśli gdzieś, kiedyś w knajpie zacznie Wam się nagle hepać,  pocznie Was mulić i dopadnie Was pijacka czkawka – nigdy nie krzyczcie „Ukta!”.

– jeśli czujecie w sobie przemożną wolę dania ryjem w niedojedzony bigos, a śledzikowa zakąska zacznie wypadać Wam nosem, to nim padniecie bez czucia pod stół – wymamroczcie choć jeden jedyny raz „p-a-t-o-r-y-y-y…”. Może pomoże. 

Tym „Batorym” będzie My/Naczelna epatować każdego i od niego zaczynać autoprezentację.  Jakkolwiek tam nie było z maturą Naczelnej, matura Naczelnej poprzedzała Naczelnej studia, a o swoich studiach My/Naczelna w październiku ubiegłego roku pisze tak:

„Andrzej (to o A. Celińskim - pośle) jest po socjologii, co z humanistyką ma raczej mgliste związki, ja jestem po antropologii kultury - na polonistyce wprawdzie, ale z polonistyką miało to tyle wspólnego, że musiałam odwalić starocerkiewny i gramatykę opisową (z fleksji i fonologii pobiłam rekord poprawek).”

Co więc mamy? Mamy antropologa kultury. No cóż – wprawdzie ta antropologia była na polonistyce, ale to właściwie nieistotnie. Nie ma się czego wstydzić i spokojnie można machnąć ręką – z polonistyką miała pani antropolog raptem tyle wspólnego, że musiała odwalić starocerkiewny i gramatykę opisową. Niech na jej korzyść świadczą te poprawki z fleksji i fonologii… No przecież to nie była Jej wina, że antropologia była na polonistyce!

Ciekawe, że za cztery miesiące (luty 2011r.) ta wstydliwie wypierana polonistyka stanie się powodem do przeskoczenia szczebelka na grzędzie:      

„jestem po dwóch kierunkach: socjologii na UW i antropologii kultury na tym samym Uniwerku. To była wówczas katedra na polonistyce, czyli polonistykę też możecie w to wliczyć, bo musiałam odwalać starocerkiewny, gramatykę opisową i kilka innych rzeczy. Na obu magisterka.”

Co więc mamy tym razem? Mamy podwójnego magistra (socjologa i antropologa kultury), a jak mamy  jeszcze dobrą wolę (mamy?), to potrójnego, bo polonistykę też możemy sobie w to wliczyć. Proponuję, żeby tę wolę mieć, bo skoro musiała „odwalać starocerkiewny, gramatykę opisową i kilka innych rzeczy”, byłoby draństwem z naszej strony jej tego nie uznać! Anka/My/Naczelna jest socjolog, antropolog i „Pani od Polskiego”. Z takimi papierami już dawno powinna była zostać odpowiednio, za przeproszeniem, wykorzystana! Jeśli nie w gimnazjum i nie w liceum, to przynajmniej w Ukcie.

To nie wszystko. W połowie maja nasza Oriana znów podnosi sobie poprzeczkę:

„Udało się zadać pytania Obserwatora - jestem z siebie dumna, bo wepchnęłam je na wyraźne życzenie mojego kolegi po fachu (też jestem socjologiem i też z doktoratem) grupie konsultacyjnej.”

Yyyesssss!! Nasza Fallaci maturę robiła w czterech krokach, magisteria w dwóch, a doktorat w jednej odsłonie. My, Ruciane-Nida, mamy swojego doktora! Żaden tam doktor od grypki, chrypki i wysypki, tylko poważny doktorat z socjologii. Pisz może nam nafiukać, Mikołajki mogą nam skoczyć, a w stronę Piecek nie chce nam się nawet zieeeewnąć… Ten doktorat  z socjologii jest nasz wspólny i on się nam należał już od dawna. Ten doktorat może nie mieć oleju w głowie, piątej klepki i równo pod sufitem, ale ma ambicję i awansuje. Nasza kura – rekordzistka pokonała już wszystkie szczebelki na drabce i właśnie wlazła na dach kurnika. Podfrunie? Z Noblem pewnie trochę potrwa, ale cała Kwiatowa prosi pod choinkę o „doktora habilitowanego”.

* - Tytuł znów może być mylący. Oriana Fallaci była wybitną dziennikarką i intelektualistką.