Pamiętnik Nikodemy Dyzmy

To będzie krótki wpis, bo jego bohaterka sama zaprasza do czytania. Pisze dużo, a czytać warto.

   Gdy w rozdziale dziewiątym „Kariery Nikodema Dyzmy” Wilhelmi dorywa się do pamiętnika Barszczewskiej, wyczytuje tam między innymi dwie takie oto rzeczy:

„Pitigrilli powiada, że człowiek piszący pamiętnik przypomina takiego, który po wytarciu nosa przygląda się chusteczce.”,

oraz

„Zdaje się, że to Oskar Wilde stwierdził, iż piszący pamiętnik czyni to świadomie, jedynie po to, by ktoś mógł kiedyś to przeczytać.”

   Niech każdy sam sobie odpowie, w jakim celu ludzie piszą pamiętniki, jednak zapamiętajmy obie myśli. Kto wie, czy nie pomogą nam one w zrozumieniu skomplikowanego wnętrza twórczyni Obsrywatora?

   Skojarzenia z sąsiadami mogą być bardzo różne, bo każdy ma swoich. Możemy nawet abstrahować od własnych i powiedzieć, że po jednej stronie kija siądą skojarzenia z bohaterami serialu animowanego, a na drugim jego końcu przykucną „Sąsiedzi” J.T. Grossa. Może więc być śmiesznie i pociesznie, ale też może być horror, koszmar i tragedia. Dobry sąsiad to skarb. Naprawdę. Dzisiaj trudno o dobrego sąsiada. O dobrym sąsiedzie nikt w literackim nawet pamiętniku nie napisze. Chyba… Chyba, że to gamoniowaty lecz honorny chłopek - roztropek, który za krówkę padłą wprzódy wziąwszy, flaszkę słodkiej wątrobowej z dekiem jajek na progu zostawi. Takiemu sąsiadowi można poświęcić wpis, zwłaszcza gdy będzie można pobrylować literackimi talentami.  

   Co innego sąsiad zły, a zwłaszcza sąsiadka. Taka sukinsynka – degeneratka niewarta jest żadnego wpisu. Zwłaszcza, gdy ona i jej córuś trudniły się profesją, gach to moczymorda,  synuś jest nienormalny, a kolejny moczymorda i degenerat, Cesarek, maniery ma mało cesarskie. Tacy ludzie nie są warci najmniejszej nawet wzmianki w pamiętniku. Grzeczne dziewczęta nawet z pamięci starają się wytrzeć takie incydenty, a cóż dopiero zapisywać w sztambuchu.  

   Chyba, że chodzi o szczerość i prawdę, prostolinijność i wierność faktom. Wtedy co innego. Wtedy wszystko należy wiernie zapisać i być szczerym do bólu. Ich bólu… Chociaż z drugiej strony, czy tych degeneratów cokolwiek jeszcze zaboli?

   W swym porównaniu Pan się mylli, Panie Pitigrilli – czasem człowiek piszący pamiętnik przypomina takiego, który po wytarciu zadka przygląda się papierowi toaletowemu pod światło.

   A Pan, Panie Oskaru Łajldzie, ma wprawdzie rację, że człowiek piszący pamiętnik, czyni to jedynie po to, by ktoś mógł to kiedyś przeczytać. Myli się Pan jednak co do świadomości. Niektórzy mogą ją przy pisaniu wprost… tracić. Nasza Sapieha herbu Lis (chyba raczej Gęś?) też z Warszawy zdaje się tej świadomości nie miewać zbyt długo i zbyt często, by można było to wyjaśniać tak łatwo przywoływaną przez Nią samą „wredotą” przy pisaniu. Ona chyba po prostu tak ma. Taki typ.  

   Zestawienie z samym Dyzmą też wydaje się pasować:

Tam – kurlandzki szlachcic, gimnazjum w Rydze, a studia ekonomiczne w Oksfordzie.

Tu – potomkini Sapiehów, batorzanka i doktor socjologii ze wskazaniem na antropologa kultury po polonistyce.

Tam – Virtuti Militari i Krzyż Walecznych w walce z bolszewikami.

Tu – cała półka nagród Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich.

Losy pana Nikodema kończą się niedopowiedzeniem i zagadką.

Jak dalej potoczy się kariera naszej Nikodemy?